 |
| Waa 12 qof oo u ololeeya gaza oo gacmaha kor u tagaya |
Israa'iil ayaa la wareegtay dooni u ololeysa Gaza waxayna xirtay Greta Thunberg
Ciidamada Israa’iil ayaa fuulay oo gacanta ku dhigay doon isku dayaysa in ay gargaar bini’aadantinimo geyso marinka Qaza waxayna xidheen 12 qof oo u ololeeya Falastiiniyiinta oo ay ku jirtay Greta Thunberg.
Doonida lagu magacaabo ( Madleen) waxay hadda ku sii jeedaan Ashdood, oo ah magaalo deked ah oo qiyaastii 27km (17 miles) waqooyi ka xigta Gaza, sida ay sheegtay warbaahinta Israa'iil.
Waxay isku dayaysay inay keento "calaamad" qadar gargaar ah Gaza iyada oo ka soo horjeeda go'doominta ciidamada badda Israel.
Wasaaradda arrimaha dibadda ee Israa’iil ayaa sheegtay in doontu ay si nabad ah ugu sii jeeday xeebaha Israa’iil, rakaabka la socdayna “la filayo in ay ku laabtaan dalalkoodii”.
Wasaaraddu waxay la wadaagtay muqaalka askartu oo u qaybinaysa ismaris iyo caagado biya ah .
"Xiriirka doonta ayaa lumay" Madleen, kooxda ololaha Freedom Flotilla Coalition (FFC) ayaa ku sheegay appka Telegram-ka. Waxa ay soo bandhigtay sawir muujinaya dad xidhan jaakadaha dabaasha oo gacmaha kor u taagaya.
Israa'iil ayaa sheegtay in go'doominta ay ku hayso Gaza ay lagama maarmaan tahay si looga hortago in hub soo marinta Gaza.
Shaqaalaha doonta aya ayaa sheegay in ciidamada Israa'iil ay soo fuuleen , FFC waxa ay soo bandhigtay muuqaalo gaagaaban oo horay loo duubay oo qaar ka mid ah hawlwadeenada, oo uu ku jiro Thunberg.
Muuqaalka, dadka u ololeeya waxay leeyihiin "haddii aad aragto muuqaalkan, waa nala qabtay oo waa na afduubay" millatariga Israa'iil ayaa na afduubtay.
Axadii, wasiirka difaaca Israa’iil Israel Katz ayaa ka digay in Israa’iil ay tallaabo ka qaadi doonto isku day kasta oo lagu jebinayo go’doominta gaza.
FFC waxay ku doodday in go'doominta baddu ay tahay sharci-darro, iyada oo hadalka Katz ku sifaysay tusaale u ah Israa'iil oo ku hanjabaysa adeegsiga sharci-darrada ah ee xoog ka dhanka ah dadka rayidka ah iyo "isku day ay ku caddeeyaan rabshadahaas iyada oo la is-dhaaminayo".
"Nama cabsi gelin doono, dunidu waa ay daawanaysaa," Hay Sha Wiya oo ah sarkaalka saxaafadda FFC ayaa yiri.
"Madleen waa markab rayid ah, oo aan hubaysnayn, wuxuuna marayey biyaha caalamiga ah, wuxuuna sida gargaarka bini'aadantinimo iyo difaacayaasha xuquuqda aadanaha ee caalamka oo dhan. Israa'iil xaq uma laha inay hor istaagto dadaalkayaga aan ku gaarno Gaza."
Madleen waxa ay sidataa tiro calaamad ah oo gargaar ah, oo ay ku jiraan bariis iyo caanaha carruurta, ayay kooxdu tidhi.
Muwaadiniinta Brazil, France, Germany, Netherlands, Spain, Sweden iyo Turkiga ayaa saaran markabka.
"Sannadkii 2010-kii, ciidamada kumaandooska Israa’iil ayaa dilay 10 qof oo u dhaq dhaqaaqa Turkiga, markii ay fuuleen markab laga leeyahay Turkiga oo lagu magacaabo Mavi Marmara, kaas oo u waday shixnad gargaar ah oo ku wajahan Gaza"
Israa'iil ayaa dhawaan bilowday inay u ogolaato gargaar xaddidan Gaza ka dib saddex bilood oo go'doomin dhulka ah, iyadoo mudnaanta siinaysa qaybinta Hay'adda Gargaarka Bani'aadamnimada ee Gaza, oo ay taageeraan Israa'iil iyo Maraykanka, laakiin si weyn u cambaareeyay kooxaha bani'aadamnimada.
Madaxa xuquuqul insaanka ee Qaramada Midoobay, Volker Türk, ayaa sheegay in todobaadkii hore Falastiiniyiinta loo soo bandhigay "in ay dhintaan gaajo ama in la dilo iyagoo isku dayaya inay helaan cuntada yar ee la diyaariyo".
Laakiin boostada X horraantii Isniinta, wasaaradda arrimaha dibedda ee Israa'iil ayaa tiri: "In kasta oo Greta iyo kuwa kale ay isku dayeen in ay sameeyaan daandaansi warbaahineed oo ujeeddadeeda kaliya ay ahayd in la helo sumcad - oo ay ku jiraan wax ka yar hal baabuur oo gargaar ah - in ka badan 1,200 baabuurta gargaarka ah ayaa Gaza ka soo galay Israa'iil labadii toddobaad ee la soo dhaafay,
Waxaa laga joogaa 20 bilood tan iyo markii Israa’iil ay olole millatari ka billowday Gaza, taasoo jawaab u ah weerar aan horay loo arag oo Xamaas ay hoggaaminayso oo ku qaaday Israa’iil 7-dii Oktoobar 2023, kaasoo lagu dilay illaa 1,200 oo qof, 251 kalena lagu qafaashay.
Ugu yaraan 54,880 qof ayaa lagu dilay Gaza tan iyo xilligaas, sida ay sheegtay wasaaradda caafimaadka ee Falastiin.
